E-irsaliye Nedir? E-irsaliye Zorunluluğu Olan Mükellefler

Hemen hemen her alanda bir dijital dönüşüm uzun süredir gerçekleşiyor. İşletmelerin işini büyük ölçüde kolaylaştıran e-fatura sisteminden sonra irsaliyelerin de elektronik ortama taşınması, pek çok işletme için işleri daha da kolaylaştırdı. Peki e-irsaliye nedir, kimler kullanmak zorundadır ve avantajları nelerdir? Sizler için bu konuyu değerlendirdiğimiz kapsamlı bir rehber hazırladık.

E-irsaliye Nedir?

Herhangi bir ürünün, herhangi bir yerden başka bir yere taşınması adına düzenlenen belge sevk irsaliyesi olarak adlandırılır. 2020 yılının Temmuz ayında dijital dönüşüm süreci kapsamında sevk irsaliyesi elektronik ortamda düzenlenmeye başlamış ve e-irsaliye adını almıştır. Bu belge karşı tarafa iletilebilir ve aynı zamanda muhafaza edilebilir. Dijital ortamda düzenlenen irsaliye, kağıt irsaliye ile hukuki olarak aynı niteliklere sahiptir. 487 numaralı Vergi Usul Kanunu tebliği ile 2019 yılında yürürlüğe giren uygulama ile, elektronik ortamda oluşturulan irsaliyenin düzenlenmesi, iletilmesi, arşivlenmesi ve ibraz edilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Oluşturulacak olan belgenin standartları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir.

 

Kağıt olarak düzenlenen irsaliye ile elektronik ortamda düzenlenen irsaliye arasında bulunan tek fark, e-irsaliye üzerinde ürünleri taşıyan aracın plakasının ve aynı zamanda şoförün kimlik bilgilerinin de bulunmasıdır. Alıcılara ulaşan elektronik irsaliye sayesinde GİB sistemi üzerinden malın kabulu ya da reddi hakkında yanıt verilebilir. Aynı zamanda alıcılar ve satıcılar arasında teslimat işlemlerinde meydana gelen tüm süreçler ve aksaklıklar hakkında karşılıklı bilgi alışverişi gerçekleştirilebilir.

E-irsaliye Üzerinde Bulunması Zorunlu Bilgiler

Elektronik irsaliye üzerinde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenmiş ve bulunması zorunlu bazı bilgiler bulunur. Bu bilgilerin listesi şu şekildedir:

 

• İrsaliyeyi düzenleyen şirketin adı, adresi, ticaret unvanı, hesap numarası ve vergi numarası gibi bilgileri,
• Düzenlenen belgenin numarası ve düzenlenme tarihi,
• Elektronik irsaliyenin ulaştırılacağı alıcının ad, adres, ticaret unvanı ve vergi dairesi gibi bilgileri,
• Taşınan malın türü ve miktarı,
• Saat ve dakika olarak fiili sevk zamanı ve fiili sevk tarihi.

 

Bu belgeyi düzenleyen şirketler, kendi ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak, yukarıda belirtilmiş olan bilgiler dışındaki bilgileri de belgeye ekleyebilir. Ayrıca düzenlenen belgelerin sistem üzerinde doğrulanması, sorgulanması ve görüntülenebilmesi için belge üzerinde bir kare kodun bulunması da zorunludur.

Kimler e-irsaliye Kesmek Zorundadır?

509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu’nun Genel Tebliğine göre aşağıda yer alan mükelleflerin e-irsaliye kesmeleri zorunlu tutulmuştur:

 

• E-Fatura uygulamasında kaydı bulunan ve aynı zamanda brüt satıştan elde ettiği hasılat 10 milyon TL ya da üzerinde olan tüm mükellefler,
• Enerji Piyasası Denetleme Kurumu bünyesinde kaydı bulunan tüm işletmeler,
• Şeker ve benzeri ürünleri işleyen ya da imal eden işletmeler,
• Demir ve çelik imalatçıları ile ihracatçıları,
• Maden işletmeleri,
• Gübre takip sisteminde kaydı bulunan işletmeler,
• Sebze ve meyve ticareti yapan tüccarlar.

 

Tüm bunlara ek olarak; GİB çeşitli incelemeler ve analizler gerçekleştirerek bazı mükellefleri elektronik irsaliye uygulamasına geçmeye zorlayabilir. Örneğin vergi düzeyi düşük olan ya da risk grubunda bulunan mükellefler, sektöre, faaliyetlere ya da ciroya bakılmaksızın e-irsaliye uygulamasına geçmek zorundadır.

Elektronik irsaliye uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunduğu halde bu sisteme dahil olmazsanız, bazı cezai durumlar ile karşılaşmanız muhtemeldir. Geçiş sürecinin sorunsuz ve sağlıklı bir şekilde tamamlanabilmesi için bir mali müşavirden destek almak büyük önem taşır. Eğer siz de elektronik irsaliye sistemine kayıt olmak ve süreç ile ilgili olarak bilgi almak isterseniz, hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.

E-irsaliyeye Geçiş Süreci

Eğer bir mükellef e-irsaliye sistemine geçiş yapacaksa, bunun için öncelikle e-fatura sistemine kayıt olması ve bir e-fatura kullanıcısı olması gerekir. Elektronik irsaliye sistemine geçiş yapabilmek için üç farklı yöntem bulunur. Bu yöntemlerden ilki süreci GİB üzerinden yönetmektir. İkinci yöntem işletmelerin kendi sistemlerini GİB sistemine entegre etmeleridir. Son yöntem ise özel entegratörlük yapan ve bu konuda GİB’den izin almış firmalardan hizmet almaktır. Bu üç yöntem de sizi doğrudan sonuca götürür. Bu yöntemlerin detayları ise şu şekilde:

Süreci GİB Üzerinden Yönetmek

GİB tarafından hazırlanmış olan portala https://portal.efatura.gov.tr üzerinden erişim sağlamak mümkün. Eğer bir e-fatura kullanıcısıysanız, bu durumda bu sistem üzerinden elektronik irsaliye uygulamasına geçmek için başvuru yapabilirsiniz.

Kendi Sisteminizi GİB Sistemine Entegre Etmek

GİB, işletmelerin kendi kullandıkları bilgi işlem sistemlerini GİB sistemine entegre etmesini mümkün kılmıştır. Bu yöntem, kendi bilgi işlem sistemleri bulunan mükelleflerin e-irsaliye uygulamasına geçme sürecini kolaylaştırır.

Özel Entegratörler İle Çalışmak

Bazı firmalar, mükelleflere özel olarak hizmet verebilmek için Gelir İdaresi Başkanlığından özel bir izin alır. Eğer mükelleflerin kullanmış olduğu özel bir entegrasyon sistemi bulunuyorsa, söz konusu firmalar GİB ve özel entegrasyon sistemlerinin birbirine entegre edilmesi konusunda hizmet verebilir.

 

Yukarıdaki yöntemlerden hangisini kullanacağınıza karar vermeden önce, mutlaka bir mali müşavire danışın. Böylece hangi yöntemin sizin için daha avantajlı olduğu konusunda daha doğru bir karar verebilirsiniz.

E-irsaliye Kullanmanın Avantajları

Dijital dönüşüm süreçleri işletmeler için pek çok kolaylık sağlarken, pek çok avantajı da beraberinde getirdi. E-irsaliye uygulamasına geçmenin işletmelere kazandırdığı en temel avantajları ise şu şekilde listelemek mümkün:

 

• Sevk irsaliyesi kesmek ciddi bir matbaa ve baskı maliyeti yaratır. Elektronik irsaliye uygulaması bu maliyetleri ortadan kaldırır.
• Kağıt olarak kesilen irsaliyeleri arşivlemek ve saklamak hem zaman, hem yeterli bir alan, hem de emek ister. Elektronik irsaliyeler ise dijital ortamda arşivlenebilir.
• Kağıt irsaliyeler kaybolabilir ya da zaman içerisinde yıpranabilir. Oysa elektronik irsaliyeler için bu gibi riskler bulunmaz.
• Dijital ortamda arşivlenen evraklara ulaşmak çok daha zahmetsizdir.
• Alıcının irsaliyeye sahip olmak için malın kendisine ulaşmasını beklemesi gerekmez. Böylelikle alıcı mal kendisine gelmeden irsaliyeye ve bilgiye önceden sahip olur.
• Alıcı ve satıcının sistem üzerinden vermiş olduğu yanıtlar her iki tarafa da anlık olarak ulaştırılır.
• Geçmişe yönelik bir tarama gerçekleştirilmek istendiğinde, kağıt belgeler arasında yapılacak bir taramaya oranla çok daha hızlı bir şekilde sonuca ulaşılır.

 

Yani kısacası elektronik irsaliye uygulamasının hem kolay, hem pratik, hem de doğa dostu bir uygulama olduğunu rahatlıkla söyleyebilir. Bu yüzden işletmelerin bu süreci bir zorunluluk olarak değil, işleri kolaylaştıracak bir gereklilik olarak düşünmesinde fayda var.


İlgili İçerikler:

Anonim Şirket Kurmak | Anonim Şirket Kurma Maliyeti 2024

Şahıs Şirketi Kurmak | Şahıs Şirketi Kurma Maliyeti 2024

Komandit Şirket Nedir? Komandit Şirket Kuruluş Süreci

Kollektif Şirket Nedir? Kollektif Şirketin Özellikleri Nelerdir?

Limited Şirket Kurmak | Limited Şirket Kurma Maliyeti 2024

Home Ofis Şirket Kurmak | Şahıs Şirketi Kurmanın Maliyeti 2024

 

E-irsaliye Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Tüm bunların dışında akıllara takılan soruları cevaplandırmak için şu bilgilere de yer verebiliriz:

 

• Alıcıların kendilerine ulaşan irsaliyeleri 7 gün içerisinde yanıtlamaları gerekir. Yanıtlanmayan irsaliyeler kabul edilmiş sayılır.
• E-fatura sistemine dahil olan tüm kullanıcılar isteğe bağlı olarak elektronik irsaliye sistemine geçiş yapabilir.
• Dahili sevkiyatlar için düzenlenen irsaliyeler elektronik ortamda arşivlenebilir.
• Yol denetimleri sırasında denetmenler tabletler aracılığıyla denetimlerini gerçekleştirmeye devam edeceklerdir.
• İrsaliyenin elektronik ortamda düzenlenebilmesi için hem alıcının hem de satıcının kayıtlı kullanıcı olması gerekir.

 

Bu metin içerisinde vermiş olduğumuz bilgiler ile akıllara takılan soru işaretlerini gidermeye çalıştık. Eğer siz de elektronik irsaliye sistemine geçmek ve bu süreci bir mali müşavir kontrolünde yönetmek isterseniz, hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.

 

UYARI: Bu yazıda yer alan bilgiler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır ve profesyonel olarak herhangi bir hizmet ya da tavsiye sunmayı amaçlamamaktadır. Şirketiniz için ve bireysel olarak karar almadan önce mutlaka profesyonel bir uzmana danışın. SMMM Burak Bayraktar bu yazıda yer alan bilgilerin kullanılması sonucunda oluşacak zararlardan sorumlu değildir. Bu İnternet Sitesi içeriğinde yer alan makale ve yazılar Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Burak Bayraktar’a ait olup kaynak gösterilmeden kullanılamaz.