İşyeri Açma Ruhsatı Nedir, Nasıl Alınır? İşyeri Açma Ruhsatı Başvuru Süreci

Türkiye’de bir işletme açmak isteyen tüm gerçek ve tüzel kişiler bir işyeri açma ruhsatı sahibi olmalıdır. Bu belgeye sahip olan işletmelerin faaliyet alanlarına göre uymakla yükümlü oldukları düzenlemeler ilgili kanunlar ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Peki, işyeri açma ruhsatı nedir ve bu belgeyi almak isteyen işletmeler hangi adımları takip etmelidir? Gelin, birlikte bakalım.

İşyeri Açma Ruhsatı Nedir?

Bir işletmenin belirli bir adreste yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için bağlı bulunduğu belediyeden işyeri açma ruhsatı alması gerekir. Herhangi bir işletmenin işyeri açma belgesi olmadan açılması veya faaliyette bulunması mümkün değildir. İşyeri açma ruhsatı olmaksızın faaliyet gösteren işletmeler denetimler sırasında tespit edilirse çok ciddi idari para cezalarıyla karşı karşıya kalabilir.

İşyeri açma ruhsatı alma süreci genellikle faaliyet alanına ve işletmenin bağlı bulunacağı bölgenin yerel yönetmeliklerine göre değişiklik gösterebilir. Örneğin bir kafe açmak ya da özel bir eğitim kurumu işletmek için farklı izinlere ve kontrollere gereksinim vardır. Yiyecek ve içecek sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için hijyen gibi standartlar önceliklendirilirken eğitim kurumlarındaysa güvenlik ve çocuk sağlığı ön plandadır. Yerel yönetimler tarafından verilen işyeri açma ruhsatı, bu belgeyi alan işletmenin yasal çerçevede faaliyet gösterdiğini ve verdiği hizmetlerin kamu sağlığına uygun olduğunu kanıtlayan bir güvence niteliğindedir. 

Kimler İşyeri Açma Ruhsatı Almalıdır?

Bir işletme açmak isteyen tüm bireysel girişimciler ve şirketler işyeri açma belgesi almak zorundadır. Bu belgeyi alan işletmeler, belgenin aslını işletmenin bulunduğu mekana görünür şekilde asmalıdır. İşyeri açma belgesini alması gereken iş kolları 30750 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikte belirtilmiştir. 

Aynı adreste birden fazla faaliyet gösteren bir işletmenin mülk sahibi ve adres bilgileri aynıysa tek bir işyeri açma ruhsatı düzenlenmesi yeterlidir. Bu ruhsat tüm ek faaliyetleri kapsar. Ancak aynı binada veya konumda farklı kişiler tarafından işletilen ve farklı ürünler veya hizmetler sunan işletmeler varsa, bu işletmelerin her biri ayrı ruhsat almalıdır.

İşyeri açma belgesi alan işletmeler sıhhi müesseseler, gayrisıhhi müesseseler ve umuma açık istirahat ve eğlence yerleri olmak üzere üçe ayrılır.

Sıhhi Müesseseler

Çevresinde bulunanlara gürültü, koku, zararlı atık ve benzeri yönlerden fiziksel, ruhsal ya da sosyal zarar vermeyen işyerleri sıhhi müessese olarak adlandırılır. Sıhhi müesseseler şunlardır: 

• Et ve balık ürünlerinin satıldığı yerler,
• Bakkal, market, şarküteri, büfe gibi işletmeler,
• Kuruyemişçiler,
• Manavlar,
• Kantinler ve ekmek bayileri,
• Lokantalar, kafeteryalar, ayakta yemek yenilen yerler,
• Pakette yemek satan işyerleri,
• Pastaneler,
• Kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı, oyun salonu, i̇nternet salonu gibi işletmeler,
• Eczaneler, muayenehaneler, diş hekimi klinikleri, psikiyatri merkezleri,
• Veteriner klinikleri,
• Eğitim kurumları,
• Berber ve kuaför salonları,
• Taksi durağı, otopark ve galeri gibi işletmeler.

Gayrisıhhi Müesseseler

Gayrisıhhi müesseseler faaliyet gösterdikleri alana göre A, B ve C sınıfı olmak üzere üç gruba ayrılır.

• A Sınıfı: Çevre ve insan sağlığı için yüksek derecede risk taşıyan kimya fabrikaları ve ağır sanayi tesisleri.
• B Sınıfı: Çevre ve insan sağlığı için orta seviyede risk barındıran gıda üretim tesisleri ve oto tamirhanesi gibi işletmeler.
• C Sınıfı: Düşük çevresel etkiye sahip küçük atölyeler.

Her bir işletme sınıfının uyması gereken yasal düzenlemeler farklıdır. Örneğin A sınıfında yer alan işletmeler çevresel etkilerini düzenli olarak takip etmek ve ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) raporlarını düzenli olarak sunmak gibi yükümlülüklere sahiptir. Ancak C sınıfında bulunan işletmeler için böyle bir yükümlülük bulunmaz.

Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerleri

Halkın topluca vakit geçirdiği, dinlenme ve eğlenme amacıyla kullanılan ticari işletmelerdir. Bu tür işletmelerin faaliyet gösterebilmesi için işyeri açma ruhsatı alması zorunludur. Bu tür işletmeler çalışma saatlerinden alkol satışı ve tütün mamulleri tüketimine kadar pek çok düzenlemeye tabidir. Söz konusu işletmeler şunlardır:

• Alkol satışı gerçekleştiren restoranlar ve kafeler,
• Bar, gece kulübü, diskotek, gazino gibi işletmeler,
• Sinemalar, tiyatro ve gösteri salonları, opera ve bale salonları,
• Konser alanları, etkinlik merkezleri, amfi tiyatrolar, açık hava sahneleri,
• Festival ve panayır alanları, eğlence parklar ve lunaparklar,
• Oyun salonları, atari merkezleri, i̇nternet kafeler, e-spor merkezleri,
• Plaj tesisleri, beach clublar, 
• Piknik ve mesire alanları,
• Botanik bahçeleri ve doğal yaşam parkları,
• Müzeler, kültürel sergi alanları, sanat galerileri, atölyeler,
• Kütüphaneler, okuma salonları,
• Dans akademileri, dans stüdyoları,
• Çocuk oyun alanları ve eğlence merkezleri.

İşyeri Açma Belgesi Nasıl Alınır?

İşyeri açma belgesi alacak bireylerin ya da şirketlerin öncelikle kendilerinden istenen belgeleri hazırlamaları gerekir. Tüm belgeler hazırlandıktan sonra bu belgeler bir ön incelemeden geçirilir ve herhangi bir sorun olmaması durumunda ruhsat komisyonuna gönderilir. Eğer işyerinin asayiş ve güvenlik yönünden herhangi bir sorunu yoksa ruhsatınız kesinleşir. 

İstenen belgeler sıhhi müesseseler, gayrisıhhi müesseseler ve umuma açık istirahat ve eğlence yerleri için ayrıdır. Hazırlanması gereken belgeler şunlardır:

Sıhhi Müessese Başvurusu İçin Gerekli Evraklar

• Başvuru formu,
• Tapu fotokopisi veya kira sözleşmesi,
• Vergi levhası fotokopisi,
• Yapı kullanma izni,
• Şahıslar için oda kayıt belgesi veya esnaf sicil tasdiknamesi,
• Şirketler için ticaret sicil tasdiknamesi veya oda kayıt belgesi,
• Şahıslar için 1 adet fotoğraf, şirketler için imza sirküleri,
• Nüfus cüzdanı fotokopisi,
• İtfaiye uygunluk raporu,
• Her 100 metrekare için 6 kilogramlık yangın söndürme tüpü faturası,
• Gerekli olanlar için ustalık belgesi.

Gayrisıhhi Müessese Başvurusu İçin Gerekli Evraklar

• Yapı kullanma izin belgesi,
• Başvuru formu,
• Kira kontratının aslı ya da fotokopisi veya tapu senedinin fotokopisi,
• Vergi levhasının aslı ve fotokopisi,
• Kat maliklerinden alınan muvafakatname,
• Gerekli görülen işletmeler için emisyon izni ve analiz raporu,
• Gerekli görülen işletmeler için deşarj izni ve analiz raporu,
• Şirketler için ticaret sicili gazetesi veya imza sirküleri.

Umuma Açık İstirahat veya Eğlence Yeri Başvurusu İçin Gerekli Evraklar

• Başvuru formu,
• Tapu veya kira sözleşmesi fotokopisi,
• Vergi levhası fotokopisi,
• Şahıslar için esnaf sicil tasdiknamesi veya oda kayıt belgesi,
• Şirketler için ticaret sicil tasdiknamesi veya oda kayıt belgesi,
• Şirketler için imza sirküleri, şahıslar için 1 adet fotoğraf,
• Mesafe krokisi,
• İçkili restoranlar için ustalık belgesi,
• Kat maliklerinin oy birliğiyle aldığı karar,
• Yapı kullanım izni.

Tüm bu işletmelerin faaliyet alanlarına göre hazırlaması gereken başka evraklar veya alması gereken başka izinler bulunabilir. Ayrıca çalışanların ve mesul müdürlerin hazırlaması gereken evraklar da farklılık gösterir. İşletmelerin canlı müzik yayını yapma veya resmi tatil günlerinde işyeri açma gibi durumlarda da özel izinler alması gerekir.

İşyeri Açma Ruhsatı Ücretleri

İşyeri açma ruhsatı başvuru ücretleri şirketin türüne ve faaliyet gösterilen alana göre farklılık gösterir. Bu süreçte hem hazırlanması gereken evraklar hem başvuru sürecinde yatırılması gereken ücretlerle ilgili olarak mali müşavirinizden detaylı ve doğrulanmış bilgiler almanız gerekir. Böylece hem evraklarınızı eksiksiz bir şekilde hazırlayabilir hem başvuru sürecini olabilecek en hızlı şekilde sonlandırabilirsiniz. Siz de bu süreci sektör profesyonelleriyle birlikte ilerletmek isterseniz hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.

UYARI: Bu yazıda yer alan bilgiler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır ve profesyonel olarak herhangi bir hizmet ya da tavsiye sunmayı amaçlamamaktadır. Şirketiniz için ve bireysel olarak karar almadan önce mutlaka profesyonel bir uzmana danışın. SMMM Burak Bayraktar bu yazıda yer alan bilgilerin kullanılması sonucunda oluşacak zararlardan sorumlu değildir. Bu İnternet Sitesi içeriğinde yer alan makale ve yazılar Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Burak Bayraktar’a ait olup kaynak gösterilmeden kullanılamaz.