Konaklama Vergisi Nedir? Kimler Konaklama Vergisi Ödeyecek?

2023 yılı itibarı ile birlikte konaklama hizmetleri veren tüm işletmeler yeni bir vergi başlığı altında konaklama vergisi ödemesi gerçekleştirmeye başladılar. Bu yeni vergi türü hakkında 14 Aralık 2022 Çarşamba günü 32043 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğ ile birlikte resmi olarak tüm detaylar açıklandı.

Detaylar ile birlikte bahsedilen verginin konusunu

• Otel
• Motel
• Tatil köyü
• Pansiyon
• Apart otel
• Misafirhane
• Kamping
• Dağ evi
• Yayla evi gibi

tüm geceleme hizmeti sayesinde konaklama hizmeti verilen tesisler oluşturuyor. Hatta bu tesislerde geceleme hizmeti yanında ek olarak verilen yiyecek-içecek, eğlence hizmetleri, havuz, plaj, spor, termal, masaj ve benzeri birçok kullanım alanı da vergilere tabi tutuluyor.
 

Konaklama Vergisi Nedir?

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tebliğine göre vergi çok daha geniş bir kapsama sahip olmak ile birlikte çadır, çadır-araba, çekme karavan, moto-karavan ve bungalov gibi yapılarda alınan geceleme hizmetlerinde dahi tahsil ediliyor. Yani net olarak; bu vergi için konaklama hizmeti gerçekleştirilen akla gelecek tüm tesislerde geceleme ve yan hizmetler için tahsil edilen vergidir, denilebilir.

Kimler Konaklama Vergisi Ödüyor?

Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğ bağlamında aslında bu verginin mükellefi olarak konaklama tesisinden hizmet alan vatandaş yani müşteri belirtilmiyor. Çünkü bildiğiniz üzere ürün/hizmetlerde vergi ödemesini işletme gerçekleştirir. Çünkü vergi gelir elde eden kişiden talep edilir ve bu verginin de elbette ki konaklama tesisleri tarafından ödenmesi gerekir.

Gelir vergilerinde işletmelerin çıkan vergi maliyetini müşteriye yansıtmaya çalışması da klasik olarak bilinen bir durumdur. Yani bu durumda konaklama için getirilmiş olan bu yeni vergi matrahı da elbette ki konaklama hizmeti veren işletmeler tarafından son kullanıcıya yani müşteriye yansıtılıyor. Elbette ki bu durumda sadece yabancı turist üzerinden değil yerli turist üzerinden de aynı oranda vergi matrahı alınması için hizmetlerde fiyat eklemeleri gerçekleştiriliyor.

Fakat bulunla birlikte konaklama vergisi ödemesinden muaf olan sınıflar tebliğ içerisinde belirtilmiş olmak ile birlikte özellikle iki farklı nokta üzerinde durulduğu görülebilir.

• Bunlardan ilki öğrenci yurtları ile birlikte öğrencilerin konaklama hizmetleri aldıkları pansiyonlar ve kamplar olarak belirlendi. İşletmeciliği öğrencilere barınma hizmeti sunma amacına sahip olan ticari işletmelerde yani öğrenci yurdu veya pansiyonlarda vergi muafiyeti bulunurken, öğrencilerin kültürel, sanatsal veya sosyal faaliyetler için katıldığı öğrenci kamplarında da konaklama vergisi talebi bulunmuyor.
• Diplomatik istisna noktasında da vergi muafiyeti ayrıntısı yer almak ile birlikte karşılıklılık ilkesi aranmak kaydı ile yabancı ülkelerin Türkiye diplomatik temsilcilikleri vergiden muaf tutuldu. Yani konsoloslar, ataşeler, diplomatik hak sahipleri ve ülkeler arasındaki uluslararası anlaşmalar bağlamında vergi muafiyeti almış olan uluslararası kuruluşlar ile bu kuruluşlarda görevli olan kişiler konaklama vergisi ödemesinden muaf tutuluyor.

 

Ne Zaman Başladı?

Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğe bağlı olarak düzenlemenin yürürlüğe girişi 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren başlatıldı. Bu tarihten yana Türkiye sınırları dahilinde geceleme hizmeti sunan konaklama işletmeleri ve bunun yanında diğer tüm hizmetleri sağlayan konaklama işletmeleri müşterilerinden talep ettikleri fiyatlarda bu vergiyi ekleyerek ücret alımını gerçekleştirmeye devam ediyor.
 

Konaklama Vergisi Oranı Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Talep edilecek vergi için tebliğ üzerinde belirtildiği üzere net bir şekilde %2 gibi bir oran yer alıyor. Belirlenen vergi matrahı içerisinde KDV oranı bulunmamak ile birlikte vergi matrahı hesaplanırken, vergiye dahil olan hizmetler çerçevesinde KDV dahil edilmemek ile birlikte hesaplama yapılması gerekiyor.

Verginin hesaplanması açısından sunulan tebliğ çerçevesinde KDV dahil tutulmamak ile birlikte %2 vergi oranı üzerinde duruluyor. Bu bağlamda örnek olarak Kuşadası'nda hizmet veren bir tatil köyü KDV hariç olacak şekilde bir müşteriye 4 kişilik 1 haftalık konaklama için 18.000,00 TL ücret ile birlikte tam pansiyon konaklama hizmeti vermiş olabilir. Bu durumda verilen hizmete karşı olarak yeni tebliğ ile birlikte satışın faturasının aşağıdaki gibi düzenlenmesi gerekiyor.

• 18.000,00 TL - KDV hariç konaklama hizmeti ücreti 
• 360,00 TL - %2 oranı ile hesaplanan vergi tutarı
• 1440,00 TL - ana konaklama hizmeti ücreti üzerinden %8 KDV tutarı
• 800,00 TL - toplam ödenecek ücret

Vergi matrahı içerisine konaklama hizmetleri ile alakalı olarak vade farkı, faiz, kur farkı veya prim gibi gelirler ve bununla beraber bu tip adlara sahip olarak sunulan menfaat, hizmet ve değerler de dahil ediliyor. Bu anlamda da özellikle birçok konaklama işletmesi talep edilen ücreti döviz ile hesapladığı için döviz kurundaki değişimler vergi hesaplamalarında da değişimlere neden olabilir.

Eğer verilen konaklama hizmeti için talep edilen ücret KDV hariç olarak döviz üzerinden hesaplanmış ise verginin ödenmesi için ücretin hesaplamasının yapıldığı ilk tarihte geçerli noktada yer alan Merkez Bankası döviz alış kuru ile Türk Lirası çevriminin yapılması gerekiyor. Bu sayede ortaya çıkan Türk Lirası rakamı üzerinden vergi hesaplaması ile net ücret elde edilebilir.
 

Resmi İşlemlerde Konaklama Vergisi Nasıl Gösteriliyor?

6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nda yapılan 34.Madde düzenlemesi ile yürürlüğe alınan vergi ile ilgili beyanname verilmesi, e-fatura ve e-arşiv konusu da merak edilen konular arasında yer alıyor. Kanun gereğince konaklama hizmetleri için alınan vergilerde her vergilendirme dönemi, faaliyet gerçekleştirilen takvim yılı göz önünde bulundurularak aylık olarak belirlenmiştir. Hesaplanan vergi borçlarının bir sonraki ayın 26. günü akşamına kadar olacak şekilde ilgili vergi dairesine ödenmesi gerekliliği bulunuyor. Beyannamenin verilmesi açısından da konaklama hizmeti veren işletmenin KDV açısından bağlı bulunduğu vergi dairesine ya da işletmenin yer aldığı bölgenin bağlı olduğu il vergi dairesine sorumluluğu icap ediyor.

E-fatura ve e-arşiv fatura açısından bakıldığında da talep edilen konaklama vergisi için belirlenmiş vergi kodu olarak 0059 kodunu kullanabiliyorsunuz. Konaklama hizmetleri ile birlikte gerçekleştirilen satışlarda “Satış Fatura Tipi” seçimi gerçekleştirilerek, mevzu bahis verginin de eklenmesi ile faturanın düzenlenmesi yapılabilir. Mevzu bahis vergi çerçevesinde satış gerçekleştirildiğinde de “Satış Faturası” seçimi yapılarak, verginin eklenmesi ile faturanın düzenlenmesi sağlanabilir.

Eğer vergi muafiyeti çerçevesinde belirlenmiş istisnalar kapsamında bahsedilen satışların yapılmış olması durumu yer alıyorsa, fatura düzenlemesinde “İstisna Fatura” türü tercih edilmesi gerekiyor. Bu açıdan “İstisna Fatura Tipi” seçimi sonrasında “Konaklama Vergisi İstisna Muafiyet Sebebi” listesi içerisinden “001-İstisna Kodu” (Diplomatik İstisna, Öğrenci Yurtları vb..) seçimi yapıldıktan sonra işlemler yapılabilir.

Eğer hizmet veren işletme konaklama hizmetini sunmadan önce satış bedeline bu vergi tutarını dahil etmemiş ise sonrasında konaklama faturası düzenlerken, “Konaklama Vergisi Fatura Tipi” seçimini gerçekleştirdikten sonra faturasını sisteme eklemelidir.
 

Vergi Konusunda Çelişkiler Neler?

Tebliğ çerçevesinde yaşanabilecek çelişkiler üzerinde de durulmak ile birlikte örneğin seyahat acenteleri konaklama hizmetleri satarken hizmet üzerine kar paylarını da koyuyorlar. Acente müşteriye hizmet satımı yaparken, vergiyi fiyata dahil ettiğini ispat edebiliyorsa, konaklama tesisi misafirden ek bir konaklama vergisi talebinde bulunamıyor. 

Ancak özellikle acenteler genellikle 1 yıl öncesinde bir kontrat imzalaması ile konaklama işletmelerinden toplu oda alımı gerçekleştiriyor. Hatta ön ödeme yapımı da sağladıkları için sonrasında otelden aldıkları fiyatın üzerine kar paylarını ekliyorlar. Bu kapsamda da vergi ödemesinin otelde talep edilen fiyat üzerinden yapılması gerektiği için aslında acenteler müşteriden daha yüksek bir vergi ödemesi almış gibi görünüyor. Bu durumda tur operatörleri ve acentelerin müşteri gözünde bir güven kaybı yaşamasına neden olabiliyor.

Çelişki sorunu için özellikle tüm sektör, detay içermemek ile birlikte fiyatlara verginin dahil olduğu ibaresi bulunması sayesinde bu karmaşanın yaşanmayabileceğini söylüyor. Fakat sonrasında geceleme hizmeti dışında örneğin otelde yemek ya da eğlence hizmeti alınırken, yine ayrı faturalar ve ayrı vergi matrahları ile karşılaşılması problemi bulunuyor. Aslında bu noktada da turizm sektörü, konaklama işletmeleri ve acenteler verginin hem işletme dışında yapılan satışlarda hem de online olarak yapılan satışlarda bir düzenlemeden geçirilerek, sorunları kaldırması yönünde çalışmalar yapılması gerektiğini belirtiyor.

 

UYARI: Bu yazıda yer alan bilgiler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır ve profesyonel olarak herhangi bir hizmet ya da tavsiye sunmayı amaçlamamaktadır. Şirketiniz için ve bireysel olarak karar almadan önce mutlaka profesyonel bir uzmana danışın. SMMM Burak Bayraktar bu yazıda yer alan bilgilerin kullanılması sonucunda oluşacak zararlardan sorumlu değildir. Bu İnternet Sitesi içeriğinde yer alan makale ve yazılar Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Burak Bayraktar’a ait olup kaynak gösterilmeden kullanılamaz.